Bật mí cách phòng ngừa tiền sản giật hiệu quả nhất

Tiền sản giật là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất trong thai kỳ. Dù y học hiện đại đã tiến bộ vượt bậc nhưng hội chứng này vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ và trẻ sơ sinh ở nhiều quốc gia. Phụ nữ mang thai và sau sinh luôn phải đối mặt với hàng loạt rủi ro sản khoa, trong đó tiền sản giật đặc biệt nguy hiểm bởi diễn tiến thầm lặng và có thể trở nên trầm trọng nếu không phát hiện kịp thời. Bài viết dưới đây moussemdetantan.org sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và các biện pháp phòng ngừa tiền sản giật hiệu quả đã được cập nhật đến năm 2025.

Hội chứng tiền sản giật là gì?

Tiền sản giật là tình trạng xuất hiện sau tuần thứ 20 của thai kỳ, đặc trưng bởi huyết áp tăng cao và dấu hiệu tổn thương một hoặc nhiều cơ quan, chủ yếu là gan, thận và hệ tuần hoàn. Trong đa số trường hợp, triệu chứng thường bộc lộ rõ từ sau tuần 34. Tuy nhiên, vẫn có tình huống xảy ra ngay sau sinh, thường trong khoảng 48 giờ đầu và một số ca kéo dài đến vài tuần sau sinh mới giảm dần.

Hội chứng này là nguyên nhân dẫn đến sản giật – một biến chứng cực kỳ nghiêm trọng gây co giật, đe dọa tính mạng cả mẹ và bé. Theo thống kê được công bố đến năm 2025, tiền sản giật và sản giật vẫn chiếm khoảng 10% nguyên nhân tử vong mẹ trên toàn cầu. Vì vậy, việc phát hiện sớm và kiểm soát chặt chẽ đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Những nhóm phụ nữ có nguy cơ cao bị tiền sản giật

Tiền sản giật có thể xảy ra với bất kỳ thai phụ nào nhưng nguy cơ tăng cao trong những trường hợp sau:

• Thai phụ từng bị tiền sản giật, sản giật, có tiền sử thai kém phát triển, đa thai hoặc rau bong non.
• Mang thai lần đầu có tỷ lệ gặp biến chứng cao hơn so với các lần mang thai sau, dù điều này có thể thay đổi tùy cơ địa.
• Gia đình có bố mẹ bị tăng huyết áp hoặc bệnh lý mạch máu.
• Phụ nữ mang thai ở độ tuổi dưới 20 hoặc trên 35. Đặc biệt nhóm trên 35 tuổi có khả năng mắc bệnh cao gấp đôi bình thường.
• Có bệnh nền như tiểu đường, rối loạn chức năng thận, rối loạn tuyến giáp hoặc các bệnh liên quan đến mô liên kết.
• Thời tiết lạnh và độ ẩm cao được ghi nhận có thể làm tăng tỷ lệ tiền sản giật tại một số khu vực.
• Phụ nữ sống trong điều kiện kinh tế khó khăn, thiếu dinh dưỡng phù hợp hoặc không được tiếp cận dịch vụ y tế đầy đủ.

Các dấu hiệu nhận biết tiền sản giật

Điều đáng lo ngại nhất là nhiều thai phụ không có biểu hiện rõ ràng nhưng huyết áp lại tăng lên âm thầm. Vì vậy, theo khuyến cáo y tế cập nhật đến 2025, việc đo huyết áp định kỳ là bắt buộc. Nếu huyết áp từ 140/90 mmHg trở lên và được ghi nhận ít nhất hai lần cách nhau bốn giờ, thai phụ cần được kiểm tra chuyên sâu hơn.

Ngoài huyết áp cao, các dấu hiệu sau cũng thường xuất hiện:

• Protein niệu, tức là lượng protein trong nước tiểu tăng vượt mức bình thường.
• Đau đầu kéo dài, nhức dữ dội.
• Thị lực thay đổi, có thể mờ mắt, lóe sáng hoặc giảm thị lực đột ngột.
• Đau vùng thượng vị, nhất là phía bên phải dưới xương sườn.
• Cảm giác buồn nôn hoặc nôn ói.
• Lượng nước tiểu ít hơn bình thường.
• Tình trạng giảm tiểu cầu.
• Chức năng gan suy yếu.
• Khó thở do dịch tích tụ trong phổi.
• Tăng cân nhanh bất thường, thường từ 2 kg mỗi tuần trở lên.
• Sưng phù mặt, tay và chân.

Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, thai phụ cần được thăm khám ngay để phòng ngừa diễn tiến nặng thành sản giật.

Những cách phòng ngừa tiền sản giật hiệu quả

Dù không thể ngăn chặn hoàn toàn nhưng thai phụ có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc tiền sản giật nếu tuân thủ chế độ chăm sóc sức khỏe khoa học dưới đây.

Ngủ đủ và ngủ đúng cách

Giấc ngủ có vai trò lớn trong việc phục hồi cơ thể và ổn định huyết áp. Các nghiên cứu những năm gần đây chỉ ra rằng phụ nữ mang thai ngủ dưới 6 giờ mỗi ngày thường có nguy cơ cao gặp biến chứng trong chuyển dạ và dễ bị rối loạn huyết áp hơn. Vì vậy, ngủ đủ 7 đến 8 giờ mỗi đêm và tranh thủ nghỉ ngắn khoảng 30 đến 60 phút buổi trưa sẽ giúp cơ thể thư giãn, giảm căng thẳng và ổn định tuần hoàn.

Bổ sung đủ nước

Thai phụ nên uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày để giảm nguy cơ nhiễm trùng và phòng ngừa viêm đường tiết niệu. Nước sạch giúp làm loãng nước tiểu, giảm sự phát triển của vi khuẩn, đồng thời hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn. Tuy nhiên, cần hạn chế nước chứa caffeine hoặc các chất kích thích vì có thể gây mất nước.

Vận động thường xuyên

Tập thể dục vừa phải là cách giúp cơ thể khỏe mạnh, kiểm soát cân nặng và giảm stress – những yếu tố liên quan mật thiết đến tiền sản giật. Các bài tập phù hợp cho mẹ bầu gồm đi bộ nhẹ nhàng, yoga, bơi lội hoặc các bài tập kéo giãn dành riêng cho thai phụ. Việc vận động đều đặn không chỉ giúp phòng ngừa tiền sản giật mà còn giúp thai kỳ diễn ra thuận lợi hơn.

Bổ sung vitamin và khoáng chất

Ngoài chế độ ăn, thai phụ nên bổ sung thêm vitamin theo hướng dẫn của bác sĩ. Những dưỡng chất quan trọng gồm vitamin nhóm B giúp giảm mệt mỏi và hỗ trợ phát triển hệ thần kinh của thai nhi, vitamin C và E giúp tăng sức đề kháng, cùng các khoáng chất như sắt, canxi, magie, axit folic và i-ốt. Đây là nhóm chất rất cần thiết để giảm nguy cơ thiếu máu, hỗ trợ huyết áp ổn định và đảm bảo thai nhi phát triển khỏe mạnh.

Khám thai đúng lịch

Khám thai định kỳ là cách hiệu quả nhất để sớm phát hiện tiền sản giật. Bác sĩ sẽ kiểm tra huyết áp, xét nghiệm máu và nước tiểu để đánh giá dấu hiệu bất thường. Nếu thai phụ thuộc nhóm nguy cơ cao hoặc từng có tiền sử liên quan đến hội chứng HELLP hay rối loạn huyết áp, bác sĩ sẽ theo dõi sát sao hơn và đưa ra kế hoạch chăm sóc riêng.

Kết luận

Tiền sản giật là biến chứng nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể giảm thiểu rủi ro nếu thai phụ được chăm sóc đúng cách và khám thai đều đặn. Việc nhận biết sớm triệu chứng, duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh và theo dõi y tế liên tục sẽ giúp hành trình mang thai an toàn hơn. Hy vọng bài viết mang đến thông tin phòng ngừa tiền sản giật hữu ích giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe mẹ và bé trong suốt thai kỳ.